Międzyrzecki Rejon Umocniony

Kaława      0 Opinie

Opis

Międzyrzecki Rejon Umocniony ciągnie się w kierunku południkowym od okolic Skwierzyny nad Wartą, przez okolice Międzyrzecza - Kaława, Wysoka, Boryszew, Staropole i dalej na południe przez okolice jeziora Paklicko Wielkie, jeziora Niesłysz, do Odry. Dosłowne tłumaczenie niemieckiej nazwy umocnień to: Umocniony Łuk Odry i Warty.

W skład systemu umocnień wchodzą między innymi jedne z największych podziemi fortyfikacyjnych świata, których sieć posiada łączną długość ok. 30 km. Budowa fortyfikacji przebiegała etapami.
W latach 1934 - 1935 wybudowano 12 pierwszych schronów dla karabinów maszynowych, na linii jez. Niesłysz - Obra. Podjęto również prace hydrotechniczne, jak budowa jazów, zapór i mostów zwodzonych.
W 1935 roku powstało dalszych 13 schronów z kopułami pancernymi.
W 1936 roku rozpoczęto budowę ciężkich fortyfikacji w centralnym odcinku umocnień, w okolicach Wysokiej. Zamierzano tam na 16-kilometrowym odcinku wybudować 107 ciężkich schronów bojowych, tzw. Panzerwerke, o stropach grubości 3,5 m i grubości pancerzy wynoszącej 60 cm. Obiekty w centralnej części Frontu Ufortyfikowanego miały być ze sobą połączone, tworząc podziemną Główną Drogę Ruchu. Całości założeń nigdy nie zrealizowano, ale zdołano wybudować kompleksy podziemne łączące kilka grup warownych. Odcinki północny i południowy miały opierać się o przeszkody wodne.
W centralnym odcinku, pozbawionym przeszkód wodnych, powstała ciągła zapora przeciwpancerna, tzw. zęby smoka.

Do 1938 roku wykonano większą część głównego systemu podziemnego w centralnym odcinku oraz systemu zapór hydrotechnicznych na północy i południu. Zbudowano 83 schrony o standardzie B i B1 oraz zaawansowano prace nad kompleksem schronu o odporności A. Zainstalowano pierwszą kazamatę z armatą przeciwpancerną. Znajdowała się ona w grupie Ludendorf w zakolu Obry.
W 1938 roku, na rozkaz Hitlera wstrzymano budowę umocnień, ale uzupełniono pozycje bojowe o kilkanaście schronów i wyposażono wszystkie w nowoczesne uzbrojenie. Powstały w ten sposób system fortyfikacji stał się potężnym umocnieniem bojowym.
Od 1943 roku podziemia centralnego odcinka MRU wykorzystywane były jako podziemna fabryka, gdzie montowano silniki lotnicze.
W połowie 1944 roku wzniesiono fortyfikacje polowe oraz lekkie schrony typu Ringstand 58c, których zbudowano ponad 200 sztuk.

W styczniu 1945 roku umocnienia były obsadzone nielicznymi załogami, co spowodowało dość szybkie przełamanie pozycji bojowych podczas styczniowej ofensywy wojsk radzieckich. Walki w rejonie Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego trwały tylko 3 dni (29 - 31.01.1945 roku), ale przyczyniły się do utrzymania przez Niemców linii Odry.
Po wojnie Ziemia Lubuska powróciła w granice Polski, a fortyfikacje zajmowały początkowo wojska radzieckie, później polskie. Wiele obiektów wysadzono.

Obecnie większość ocalałych obiektów odcinka północnego i południowego jest opuszczona. W odcinku centralnym - w podziemiach zimują nietoperze, w związku z tym utworzono tu 2 rezerwaty przyrody Nietoperek i Nietoperek II. Jest tu chyba największa kolonia nietoperzy w Polsce, przekraczająca 30 000 osobników, należących do 12 gatunków. W okresie zimowania nietoperzy (między 15 października a 15 kwietnia) wstęp do podziemi jest całkowicie zabroniony, natomiast poza tym okresem wyłącznie z przewodnikiem.

W Pniewie (Kaława) zorganizowano rodzaj muzeum Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Obiekt jest czynny przez cały rok, a organizatorzy oferują zwiedzanie licznych tras naziemnych oraz zwiedzanie bunkra Panzerwerke 717. Znajduje się tu również skansen sprzętu wojskowego oraz sala wystawowa związana z MRU. Od 15 kwietnia do 15 października organizatorzy oferują również zwiedzanie kilku tras podziemnych o różnej długości. W 2005 roku w podziemiach uruchomiono także drezynę dostępną dla turystów. Ponieważ w podziemiach panuje stała temperatura 8 - 10 stopni Celsjusza, warto pamiętać o cieplejszej odzieży i zabraniu latarek.
Na terenie MRU w Kaławie organizowane są Zloty Pojazdów Militarnych.

Informacje: tel. 95 741 99 99, e-mail: mosiw@poczta.fm