Pręgierz osioł

Opis

W średniowieczu pręgierz służył do wymierzania kar. Z reguły był to słup stojący w miejscu publicznym, np. przed ratuszem, wyposażony w żelazną kunę do przymykania przestępcy na czas kary. Do kuny wiązano winowajców skazanych na hańbę publiczną, chłostę czy wygnanie z miasta.

Toruń, w odróżnieniu od innych miast, poza tradycyjnym pręgierzem miał również bardzo oryginalny pręgierz w kształcie osła. Pierwsze wzmianki o toruńskim ośle pochodzą z 1629 roku. Pręgierz ten wykonany był z drewna, ze spiczastym, ostro zakończonym grzbietem, obitym blachą. Stał u zbiegu ulic Szerokiej i Żeglarskiej, przed gmachem straży miejskiej, zwanym wówczas odwachem.

Początkowo sadzano na nim żołnierzy straży miejskiej, a później również obywateli Torunia, którzy popełnili wykroczenie. Jeżeli przewinienie było duże, wówczas nogi winowajcy obciążano ołowianymi ciężarkami. Karę pręgierza zasądzała Rada Miasta na czas adekwatny do wykroczenia.
Kary te były ujmą na honorze, ponieważ winowajca siedząc na ośle w miejscu publicznym wystawiony był na pośmiewisko. Poza publicznym ośmieszeniem, kara "jeżdżenia na ośle" była bardzo bolesna, ponieważ ostro zakończony grzbiet osła wrzynał się w siedzenie.

Od XV wieku, w miejscu obecnego pomnika Mikołaja Kopernika, stał tradycyjny pręgierz w kształcie słupa, przy którym wykonywano kary hańbiące. XVII-wieczny osiołek przetrwał na toruńskiej starówce do 1797 roku.

Dzięki uporczywym staraniom przewodnika Benona Frąckowskiego, który przez wiele lat zabiegał o przywrócenie pręgierza, osiołek powrócił na toruńską starówkę. Po ponad 200 latach stanął w tym samym miejscu, ale dziś jest tylko atrakcją turystyczną.

Osioł ma ok. 1,5 metra wysokości i 2 metry długości. Odlany jest z metalu i może wytrzymać ciężar 500 kg. Powstał w poznańskiej Autorskiej Pracowni Form Przestrzennych według projektu Małgorzaty Więcławskiej i Karola Furyka.

Sympatyczne zwierzę skupia wokół siebie gromady dzieci i szerokie rzesze turystów.