Pałac w Mosznej

Opis

Jak głosi legenda – Moszna w średniowieczu należała do Zakonu Templariuszy.
W 1679 roku Moszna była własnością rodziny von Skall. Po śmierci właścicielki Ursuli Marii von Skall, pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli. Był to wówczas barokowy pałac, niepodobny do dzisiejszej rezydencji.

W 1866 roku zakupił Mosznę Hubert Tiele-Winckler. Przyszły teść Huberta – Franz Winckler był górnikiem, pracował w kopalni w Miechowicach. Po śmierci swej żony, jak i po śmierci właściciela kopalni, ożenił się z bogatą wdową po nim – Marią Aresin.

W 1840 roku król pruski nadał Franzowi tytuł szlachecki.
Dziedziczką ogromnej fortuny była córka Franza – Valeska, którą w 1854 roku wydał za mąż za Huberta Tiele.

Od tej pory małżonkowie używali nazwiska Tiele-Winckler.
To właśnie za pieniądze żony w 1866 roku Hubert Tiele-Winckler zakupił Mosznę. W 1893 roku, po śmierci Huberta, pałac odziedziczył jego syn Franz Hubert Tiele-Winckler, któremu w 1895 roku cesarz niemiecki Wilhelm II nadał tytuł hrabiowski, dzięki czemu Franz Hubert wszedł w szeregi arystokracji.

W 1896 roku wybuchł pożar posiadłości, który strawił dachy i część ścian barokowego pałacu. Franz Hubert przystąpił do odbudowy i przebudowy rezydencji. W 1900 roku powstało skrzydło wschodnie w stylu neogotyckim wraz z oranżerią. W latach 1911 – 1913 wybudowano skrzydło zachodnie w stylu neorenesansowym. Kilkakrotnie w pałacu w Mosznej gościł cesarz Wilhelm II, który przybywał tu na polowanie. To właśnie dla niego wybudowano zachodnie skrzydło pałacu.
Pałac w Mosznej do końca II wojny światowej należał do rodziny von Tiele-Winckler, która wiosną 1945 roku uszła do Niemiec, przed zbliżającymi się sowietami.

W 1945 roku stacjonowała tu armia czerwona.
Po wojnie pałac był siedzibą różnych instytucji, między innymi był tu Ośrodek dla Umysłowo Chorych.
Od 1972 roku było tu sanatorium, później Wojewódzki Ośrodek Profilaktyczno-Sanatoryjny.
Od 1996 roku Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Centrum Terapii Nerwic.
Pałac swój obecny, niepowtarzalny styl zawdzięca niewątpliwie Franzowi Hubertowi.
Rezydencja na 8 tys. metrów kwadratowych powierzchni i posiada 365 pomieszczeń. 99 wież i wieżyczek nadaje pałacowi nieco Disneyowski charakter.

Obecnie większą część pałacu zajmuje Centrum Terapii Nerwic, ale jest tu również hotel dysponujący apartamentami i pokojami stylowymi.

Do zwiedzania udostępniony jest hol wejściowy i jadalnia z pięknymi sztukateriami na sufitach i ścianach oraz oranżeria z ciekawymi okazami roślin.

W salonie jest obecnie urządzona stylowa kawiarnia. Szkoda tylko, że schody i galeria na piętrze, wykonane z drewna sandałowego, zostały polakierowane lakierem bezbarwnym, przez co bezpowrotnie straciły swój zapach. Sala balowa również wymagała usunięcia olejnej lamperii (pozostałość po PRL-u).

W kamiennej kaplicy można obejrzeć piękne witraże. Odbywają się tam również koncerty muzyki kameralnej.

Najciekawszym pomieszczeniem jest pokój właściciela, usytuowany na kilku poziomach, bogato zdobiony szlachetnym drewnem, marmurem i kryształowymi zwierciadłami. Znajduje się tu również biblioteka. Całość zdobią piękne witraże w oknach.

Pałac otoczony jest ciekawym parkiem. Oś główna parku ma charakter geometryczny z alejami dębowymi, kasztanowymi i lipowymi. W parku jest wiele kanałów, wzdłuż których rosną piękne rododendrony i azalie. W parku jest również staw z uroczą wysepką, zwaną przez właścicieli Wyspą Wielkanocną, na którą prowadzi mostek w stylu chińskim.

W parku stał kiedyś pomnik Huberta von Tiele-Wincklera, który został zniszczony w latach 50. XX wieku. Do dziś pozostał cokół.
W parku jest również cmentarz, gdzie jest pochowany Hubert von Tiele-Winckler.
Moszna to nie tylko pałac i park. To również doroczne Święto Kwitnącej Azalii i znana w całym kraju Stadnina Koni i hipodrom Moszna, gdzie odbywają się zawody hipiczne.