Zamek w Kórniku

Opis

Pierwsza wzmianka o budowie zamku pochodzi z 1426 roku. Budowa zakończyła się prawdopodobnie w 1430 roku.

Zamek był posadowiony na bagiennej wyspie, otoczony fosą, do którego prowadził zwodzony most ze spuszczaną kratą. Z tego okresu zachowały się częściowo stare mury i piwnice.
Zamek kórnicki był reprezentacyjną siedzibą rodu Górków, jednego z najpotężniejszych rodów ówczesnej Wielkopolski.

W 1574 roku gościł tu Henryk Walezy, podążający do Krakowa na swą koronację.

W 1592 roku zamek w Kórniku przeszedł w posiadanie Czarnkowskich, w 1610 roku – Grudzińskich, a od 1676 roku był własnością rodu Działyńskich.

Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka po śmierci pierwszego męża i rozwodzie z drugim, zajęła się rozwojem kulturalnym i gospodarczym Kórnika. Przebudowała rezydencję w stylu barokowym, urządziła ogród w stylu francuskim, utworzyła szkółkę drzew i założyła zwierzyniec.
Portret Teofili w białej sukni, do dziś zachowany w zamku, dał początek legendzie o białej damie – jednym z najsłynniejszych duchów w polskich zamkach.

Po śmierci Teofili Potulickiej, na mocy wyroku sądowego, w 1801 roku zamek w Kórniku został zwrócony Działyńskim. Najpierw panem na Kórniku był Ksawery, potem od 1826 roku – jego syn Tytus Działyński. Tytus był zaangażowany w powstanie listopadowe. Z powodu tej działalności władze pruskie skonfiskowały Tytusowi dobra kórnickie. Dopiero w 1839 roku, po wygranym procesie, powrócił do Kórnika, gdzie zajął się przebudową zamku.-[PODZIEL]-Zamek został przebudowany w stylu neogotyku angielskiego. Francuski ogród Teofili przekształcił w park w stylu romantycznym.

Tytus Działyński chciał, aby Kórnik był nie tylko jego prywatną rezydencją, ale żeby również służył narodowi jako biblioteka i muzeum. Starodruki i rękopisy, których zbiór zapoczątkował Tytus Działyński, do dziś są przechowywane w Bibliotece Kórnickiej.

Po śmierci Tytusa zamek był w rękach jego syna Jana, który nie interesował się Kórnikiem, ponieważ zaangażował się w rozbudowę rezydencji swej żony Izabeli w Gołuchowie.

W 1880 roku po śmierci Jana dobra kórnickie odziedziczył jego siostrzeniec Władysław Zamoyski, który jako obywatel francuski musiał opuścić Kórnik w 1885 roku na mocy tzw. rugów pruskich. Powrócił tu dopiero w 1920 roku. Tuż przed śmiercią w 1924 roku bezdzietny Zamoyski całe swoje dobra przekazał narodowi polskiemu.
Darowizną zarządzała fundacja „Zakłady Kórnickie”, która zlikwidowana w 1953 roku, została w 2001 roku reaktywowana na mocy uchwały.
W czasie II wojny światowej zamek w Kórniku został ograbiony przez Niemców.

Obecny kształt zamku nawiązuje do neogotyku angielskiego. W zamku mieści się Biblioteka Kórnicka oraz muzeum z unikatowymi eksponatami. Między innymi są tu ciekawe meble stylowe, obrazy, rzeźby, kolekcje numizmatyczne, militaria, porcelana, srebra, itp.

Najokazalszym wnętrzem jest Sala Mauretańska, nawiązująca stylem do Dziedzińca Lwów w Alhambrze, początkowo przeznaczona na bibliotekę, później na salę muzealną. Salę jadalną zwaną herbową zdobi strop kasetowy, mieszczący w 71 skrzyńcach tarcze z herbami XV wiecznego rycerstwa polskiego.

W Kórniku oprócz zamku z jego wnętrzami, można również zwiedzać trzy oficyny, wozownię oraz przepiękne arboretum z rzadkimi okazami flory. Najbardziej rozreklamowanym okazem są chyba gruszki na wierzbie. Od wichury w 2007 r., kiedy złamało się stare drzewo, rośnie już nowe.