Ruiny zamku w Rytrze

Rytro      0 Opinie

Opis

Istnieje przypuszczenie, że budowniczym zamku był któryś z raubritterów - rycerzy rozbójników, którzy w X wieku napływali na Ziemię Sądecką z zachodu. Stąd, być może, nazwa miejscowości Rytro (Ritter). Niektórzy historycy przychylają się do poglądu, że zamek ryterski powstał w celach obronnych kraju, aby wzmocnić południową granicę. Wówczas fundatorem warowni byłby któryś z pierwszych książąt piastowskich.
Jan Długosz podaje, że w połowie XIII wieku zamek Ritter należał do kasztelana sądeckiego Piorta Wydżgi.

W pierwszej połowie XIV wieku zamek z pewnością był własnością króla Władysława Łokietka. Dzierżawcami zamku był Jakusz z Boturzyna, później Toporczykowie herbu Topór, którzy później używali nazwiska Ryterscy herbu Topór. W latach 1418 - 1502 zamek był obronną rezydencją rodu Ryterskich.

W XVI wieku zamek dzierżawił Piotr Kmita. Pod koniec XVI wieku zamek w Rytrze prawdopodobnie został opuszczony.

Przypuszcza się, że na wzgórzu pierwotnie mieścił się drewniany gród. W XIII wieku wzniesiono kamienną wieżę obronną. Średnica wieży dochodziła do 9 m i posiadała mury o grubości 3 m. Mogła się w niej mieścić ciemnica spodnia i górna, a nad nimi dopiero piętro wejściowe i wyższe - strażnicze. Otwór wejściowy znajdował się wysoko i wchodziło się do wieży po opuszczanych, czy też dostawianych drabinach.

W XIV i XV wieku od strony południowej dobudowano budynek o układzie dwudzielnym, który prawdopodobnie posiadał strzelnice, a nad nimi kondygnację mieszkalną. Całość otoczono murem.
W XVI wieku od strony wschodniej dobudowano basteję artyleryjską, która miała wzmocnić obronność zamku.

Pod koniec XVI wieku zamek był jednak bardzo zniszczony, a w 1657 roku ostatecznie zdewastowały go wojska Jerzego II Rakoczego, sojusznika wojsk szwedzkich.
W połowie XIX wieku plan zamku był bardzo czytelny, a mury obwodowe wznosiły się na jeszcze na wysokość 1,2 - 3,5 m. Wieża obronna miała wysokość ok. 9 m.
Podejmowane prace konserwatorskie w latach 70. XX wieku doprowadziły w rezultacie do dalszego zniszczenia murów. Rozebrano część murów zamkowych i tak pozyskanym budulcem uzupełniano wyrwy w wieży. Wieżę wypełniono gruzem, co bez należytego zabezpieczenia przed opadami, spowodowało w okresie zimowym rozsadzenie pierścienia wieży.

Obecnie z zamku pozostały resztki murów, resztki budynku i resztki wieży, ale miejsce jest bardzo urokliwe. Z wysokiego wzniesienia rozpościera się, wart obejrzenia, piękny widok na dolinę Popradu, dolinę Roztoki i całą okolicę.

Zdjęcia

Ruiny zamku w Rytrze - obraz olejny autorstwa Awich
Ruiny zamku w Rytrze - obraz olejny autorstwa Awich