Krzyżacki zamek w Świeciu nad Wisłą

Opis

Na miano "zamku wodnego" w pełni zasługiwał, bo zamek wzniesiono na wyspie, w widłach dwóch rzek: Wisły i Wdy.

W Świeciu pierwszą budowlą obronną do roku 1243 był gród książąt pomorskich wzniesiony na nadwiślańskich stokach zwanych Diabelcami. Drugi gród książęcy postanowił książę Świętopełk II przenieść w bardziej bezpieczne miejsce i wybrał półwysep, położony w widłach dwóch rzek: Wisły i Wdy. Jednak Krzyżacy oblegali gród, usiłując niedopuścić do jego wybudowania. Pomimo trwających wokół walk udało się ukończyć jego budowę i przez 60 lat nowa warownia była rezydencją ksiażąt pomorskich.

W 1308 roku Krzyżacy po zdobyciu Gdańska rozpoczęli okres panowania na Pomorzu Wschodnim. W 1309 roku przystąpili do oblężenia Świecia, ostatniego polskiego grodu w tym regionie. Gród zdobyli po dwóch miesiącach oblężenia, proponując Polakom warunki honorowej kapitulacji. W miejscu dawnego drewniano -ziemnego grodu Krzyżacy rozpoczęli budowę zamku murowanego w 1338 roku.

Zamek zbudowano z cegły na wysokim cokole kamiennym, na planie kwadratu (52x52m.) z czteroma basztami w narożach i czteroma skrzydłami mieszkalnymi tworzącymi dziedziniec wewnętrzny. Zamek był jeszcze otoczony murem zewnętrznym, tworzącym międzymurze. W skrzydle północno-zachodnim, którego mury do dziś ocalały mieściły się kapitularz i kaplica, a w skrzydle południowo-zachodnim siedziba komtura.

Z czterech narożnych wież ocalała tylko wieża zachodnia. Dziś ma wysokość 35 metrów i jest odchylona od pionu o 106 cm. Jest najwyższą krzywą wieżą w Polsce dostępną do zwiedzania. Wieżę wieńczy blankowanie wsparte na machikułach, dlatego przez otwory między kroksztynami była możliwa obrona stopy murów z góry.

Zamek w Świeciu był ogniwem w łańcuchu zamków i strażnic państwa zakonnego odległych od siebie o jeden dzień jazdy konnej - ok. 25-30km. Pełnił funkcje administracyjne, gospodarcze, wojskowe i klasztorne. Zamek w Świeciu był zamkiem wyjątkowym wśród wszystkich zamków krzyżackich, ponieważ systemem wodnym odcięto zamek od lądu i podgrodzia, dzięki temu zyskał miano "zamku wodnego".

Okres panowania Krzyżaków w Świeciu, przerywany licznymi wojnami wynosił ok. 150 lat. Po zakończeniu wojny 13 - letniej i podpisaniu w 1466 roku tzw. Pokoju Toruńskiego, zamek stał się siedzibą polskich starostów. Starosta Jerzy Konopacki na poczatku XVI wieku dokonał remontu i przebudowy zamku w stylu renesansowym.

Niestety w czasie "potopu szwedzkiego", Szwedzi spalili i częściowo zniszczyli zamek, który popadł w ruinę. Podczas zaborów król pruski Fryderyk II wydał rozkaz rozebrania zamku na materiał budowlany. Rozbiórkę przerwał kilkadziesiąt lat później Fryderyk Wilhelm IV, który polecił także przeprowadzić prace renowacyjne. Po II wojnie światowej kilkakrotnie przeprowadzano prace rekonstrukcyjne i konserwatorskie.

Od 2001 roku dzięki remontowi wieży zamku,można bezpiecznie wejść na jej szczyt,dlatego w roku 2002 zamek otwarto dla zwiedzających. Przepiękny zamek jest wspaniałym punktem widokowym na miasto i okolice, a w skrzydle zamkowym znajduje się ekspozycja średniowiecznego uzbrojenia. Ceny biletów na zamek są niskie i wynoszą:normalny 5zł, ulgowy 3zł.