Zakrzówek - kościół św. Mikołaja

Zakrzówek      0 Opinie

Opis

Zakrzówek od XIII wieku był własnością opactwa cysterskiego w Koprzywnicy. Osada musiała się dobrze rozwijać, skoro już na początku XVI wieku opat koprzywnicki, Mikołaj Luboracki zdecydował się pobudować tu kościół. Była to drewniana świątynia, która początkowo była kościołem filialnym parafii w Kraśniku. Na początku XVII wieku, w 1603 roku utworzono samodzielną parafię w Zakrzówku.

W II połowie XVII wieku, w miejscu starej świątyni cystersi pobudowali nowy, drewniany kościół. Trzecia drewniana świątynia w Zakrzówku, ufundowana również przez opactwo koprzywnickie, wzniesiona została w 1793 roku.

Po III rozbiorze Polski, w 1795 roku, Zakrzówek znalazł się pod panowaniem austriackim. W 1800 roku dobra duchowne, w tym również majątek koprzywnickiego opactwa cysterskiego, objęto konfiskatą, dzięki czemu stały się one dobrami skarbowymi. W 1807 roku władze austriackie zamieniły z księciem Adamem Kazimierzem Czartoryskim dobra w: Zakrzówku, Puchaczowie, Tarnogórze i Przybysławicach na dobra miasta Siedlce. W 1814 roku posiadłość w Zakrzówku przejął po ojcu książę Adam Czartoryski.

W 1815 roku powstało Królestwo Polskie pod protektoratem Imperium Rosyjskiego, które swym zasięgiem objęło również Lubelszczyznę. Władze carskie skasowały opactwo koprzywnickie w 1819 roku, a zabudowania klasztorne przeszły w ręce kleru diecezjalnego.

Za udział księcia Adama Czartoryskiego w powstaniu listopadowym, władze carskie w 1832 roku zajęły dobra książęce w Zakrzówku.

W 1847 roku, podczas świąt Bożego Narodzenia spłonął drewniany kościół z 1793 roku. W latach 1851 - 1853 wzniesiono nową, murowaną świątynię pw. św. Mikołaja, która służy wiernym do dziś. W tym samym czasie założono również nowy cmentarz parafialny, usytuowany poza osadą.

Można przypuszczać, że poprzednie, drewniane kościoły zbudowane były w innym miejscu, niż obecny, tzn. bliżej skupisk ludzkich, np. na wzgórzu w centrum osady, gdzie badania archeologiczne potwierdziły istnienie parafialnego cmentarza grzebalnego, czynnego od końca XVIII do początków XX wieku.

Nowy kościół wzniesiono w stylu neoklasycystycznym, na wzgórzu, przy południowym krańcu osady. Wymurowano go z kamienia i cegły, a także otynkowano. Kościół w Zakrzówku jest świątynią jednonawową z prostokątnym prezbiterium skierowanym na południe. Po obu stronach prezbiterium znajdują się zakrystie.

Północną fasadę kościoła zdobią dwie pary pilastrów, wspierających trójkątny fronton, dekorowany geometrycznym fryzem. Między pilastrami mieści się wejście do świątyni, a nad nim duże, prostokątne okno. Fasadę wieńczy przysadzista, czworoboczna wieża, nakryta miedzianym, niskim hełmem, u dołu kwadratowym, przechodzącym w kopułę z iglicą, na której mieści się krzyż. Wieża kościelna posiada cztery okna zwieńczone półkoliście, wychodzące na cztery strony, natomiast sama świątynia doświetlana jest oknami prostokątnymi.
Kościół przykryty jest miedzianym dachem dwuspadowym, niższym w części prezbiterium. Kruchta świątyni nakryta jest osobnymi daszkami dwuspadowymi, po obu stronach wieży, usytuowanymi w poprzek do dachu głównego. Daszki te utworzyły niewielkie, trójkątne szczyty, wieńczące pilastry w elewacjach bocznych.

Wnętrze świątyni przykrywa drewniany strop kasetonowy. Drewnianą boazerią wykończone są również ściany prezbiterium.

Kościół posiada jednolite wyposażenie, pochodzące z połowy XIX wieku.
W prezbiterium znajduje się drewniany ołtarz główny, w którym umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z 1935 roku. Ołtarz ten zdobią dwie pary żłobkowanych, złoconych kolumn z jońskimi głowicami, między którymi stoją dwie złocone figury świętych. W półkolistym zwieńczeniu ołtarza głównego mieści się obraz Trójcy Przenajświętszej.
W nawie, po prawej stronie prezbiterium znajduje się ołtarz Przemienienia Pańskiego, a obok niego, na zachodniej ścianie kościoła - ołtarz patrona parafii, św. Mikołaja. Po lewej stronie nawy, symetrycznie do ołtarza Przemienienia Pańskiego, nad drzwiami do zakrystii, umieszczono duży obraz Pana Jezusa Ukrzyżowanego, a obok niego, na ścianie wschodniej - ołtarz św. Józefa. Drewniane ołtarze boczne, w kolorze kości słoniowej ze złoconą dekoracją, tworzą jednolity wystrój świątyni.
Przy północnej ścianie kościoła umieszczona jest empora chóru muzycznego, gdzie w 1916 roku zamontowano 13-głosowe organy, skonstruowane przez organmistrza Stanisława Jagodzińskiego, w jego Wytwórni Organów Kościelnych w Garbatce Letnisku.

Świątynia zakrzówecka była gruntownie remontowana w 1935 roku, odnowiona w 1963 i pomalowana w 1972 roku. W 1965 roku restaurowane były organy, natomiast w 1974 roku położono nowe pokrycie dachu.
W 1959 roku zbudowano nową dzwonnicę w stylu neoklasycystycznym, gdzie zawieszono trzy dzwony.
W 2011 roku ogrodzono kościół, a także odnowiono kapliczki znajdujące się na terenie cmentarza kościelnego i wzniesiono pomnik błogosławionego Jana Pawła II.

19 marca 1986 roku ustanowiony został nowy Dekanat Zakrzówek w Diecezji Sandomierskiej, skupiający parafie w: Blinowie, Bożej Woli, Brzozówce, Kiełczewicach Maryjskich, Studziankach, Sulowie, Szastarce i oczywiście parafię w Zakrzówku.