Gotycki kościół pofranciszkański w Chełmnie

Chełmno      0 Opinie

Opis

Bogate w gotyckie zabytki Chełmno (kościoły, baszty, mury obronne) leży na trasie Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego. Jednym z ciekawszych gotyckich zabytków obok chełmińskiej fary i kościoła podominikańskiego jest świątynia pofranciszkańska. Miasto Chełmno zostało założone przez Krzyżaków w 1233 roku.

W zakonnym państwie krzyżackim do nielicznych tolerowanych przez Krzyżaków zakonów należały miejskie zakony żebracze i kaznodziejskie np. dominikanie i franciszkanie. Zezwalano zatem franciszkanom i dominikanom wznosić swoje klasztory i kościoły na ziemiach krzyżackiego zakonu, a zwalczano i rugowano np. zakony cysterskie jako bogatą feudalną konkurencję.

Znane są liczne zatargi Krzyżaków z pogranicznym klasztorem Cystersów w pobliskim Koronowie oraz klasztorami w Pelplinie i Oliwie, a nawet z odleglejszym klasztorem w Lądzie nad Wartą. Konflikty te czasami nawet kończyły się zdobyciem i spaleniem klasztorów cysterskich przez Krzyżaków. Franciszkanie przybyli do krzyżackiego Chełmna w 1258 roku i osiedlili się w północno-zachodniej części miasta. Mnisi budowali swój kościół św. Jakuba od 3 ćwierci XIV wieku i jako drudzy na ziemi chełmińskiej przykryli go sklepieniem gwiaździstym-pierwsza była katedra w Chełmży.

Jednym z założycieli tutejszego konwentu był Jan Łobdowczyk (zm. ok. 1264r.) lektor teologii, który pozostawił po sobie opinię człowieka świątobliwego. Wkrótce po jego śmierci otoczono go kultem, szczególnie żywym w XVIIw., widząc w nim przede wszystkim opiekuna żeglarzy. Starania o jego beatyfikację przerwały zabory. Po kasacie klasztoru w 1806 roku kult ten osłabł.

W 1739 roku kościół pofranciszkański otrzymał piękną barokową polichromię, którą odnowiono kilka lat temu. Szczególnie pięknie prezentują się dziś gotyckie sklepienia krzyżowo-żebrowe z XIV wieku, ozdobione w XVIII wieku piękną błękitną barokową polichromią, odnowioną w wieku XXI. Dawne barokowe wyposażenie świątyni niestety nie zachowało się, ponieważ w XIX wieku zastąpiono je mniej wartościowym wyposażeniem neogotyckim. Od 1859 roku do II wojny światowej kościół służył gimnazjum katolickiemu, a budynek klasztorny uległ rozbiórce.

Dziś kościół pofranciszkańki jest filią chełmińskiej fary.