Błonie - ratusz

Opis

Nie wiadomo, kiedy został zbudowany i jak wyglądał pierwszy ratusz błoński. Wiadomo jednak, że była to budowla drewniana, usytuowana na środku rynku. Ratusz ten spłonął w 1727 roku, podczas potężnego pożaru, który doszczętnie strawił ogromną część miasta.
W 1776 roku podjęto decyzję o budowie nowego, murowanego ratusza. Na potrzeby tej budowy uruchomiono w Błoniu miejską cegielnię. Budowę nowego, murowanego ratusza rozpoczęto podobno w 1779 roku, na miejscu poprzedniego, drewnianego. Nie ma żadnej pewności, że budowę tę ukończono.

W latach 1842 - 1843 (po upadku powstania listopadowego w zależnym od Rosji Królestwie Polskim), zbudowano trzeci z kolei ratusz w Błoniu, według projektu Henryka Marconiego. Ratusz usytuowany został przy wschodniej pierzei rynku, prawdopodobnie z zapleczem, do którego prowadziły zachowane do dziś dwie bramy wjazdowe, flankujące gmach ratusza. Mógł tam znajdować się odwach, stajnie magistrackie lub inne budynki pełniące ważne funkcje dla miasta.
Zastanawiające jest, gdzie przez 116 lat (od 1727 do 1843 roku) urzędowały władze miasta i gdzie odbywały się posiedzenia Rady Miejskiej.
Piękny, błoński ratusz na początku I wojny światowej, w 1914 roku, podczas walk niemiecko-rosyjskich, uległ pożarowi. Wtedy to, poza uszkodzeniem samego budynku, spłonęło również archiwum miejskie (być może brak archiwum spowodował "białe plamy" w historii miasta).
Ratusz odbudowano dopiero w latach międzywojennych.
Po II wojnie światowej budynek był kilkakrotnie remontowany. W latach 1995 - 1996 przeprowadzono gruntowną renowację, w 2005 roku wymieniono pokrycie dachu, w 2012 roku przeprowadzono remont elewacji zewnętrznych.

Dziś błoński ratusz prezentuje się pięknie, zwłaszcza w otoczeniu zrewitalizowanego rynku.
Budynek ratusza, pochodzący z I połowy XIX wieku, wzniesiony został w stylu klasycystycznym, na planie zbliżonym do kwadratu. Jest to budowla dwukondygnacyjna, pięcioosiowa.
Fasadę zachodnią ratusza zdobi duży taras z tralkową balustradą, wsparty na czterech kolumnach toskańskich o gładkich trzonach oraz czterech gładkich półkolumnach, zespolonych z licem budynku. Taras ten obejmuje trzy środkowe, z pięciu okien.
Wejście do ratusza usytuowane jest z prawej strony elewacji zachodniej. Z lewej strony, między oknami pierwszej i drugiej kondygnacji wmurowana została w 1933 roku, tablica ku czci Jana III Sobieskiego, upamiętniająca 250 rocznicę wiktorii wiedeńskiej.
W elewacjach bocznych od strony południowej i północnej zamurowana została część otworów okiennych, pozostały jednak wnęki, które utrzymują artykulację elewacji. Budynek ratusza posiada boniowane naroża.
Po bokach ratusza, wzdłuż zachodniego lica, znajdują się dwie bramy wjazdowe, zwieńczone trójkątnymi frontonami. Filary boczne bram dekorowane są pilastrami. W polach szczytów nad bramami umieszczone są herby miasta, ukształtowane w tynku.
Herbem Błonia od XVI wieku był złoty trójząb na niebieskim tle. Zgodnie z obowiązującym dziś Statutem Gminy Błonie, broń tę nazywa się rohatyną, a każde z trzech ostrzy rohatyny otoczone jest listkiem koniczyny, w postaci symbolicznych trzech złotych kółek.
Budynek ratusza przykrywa stromy, czteropołaciowy dach namiotowy, kryty czerwoną dachówką. Z czterech stron wysokiego dachu, z połaci dachowej wystają małe, prostokątne okienka, zwieńczone trójkątnymi szczytami i daszkami dwuspadowymi.
Na szczycie dachu "wyrasta" niezbyt wysoka, czworoboczna wieża, zdobiona gzymsem konsolkowym. Górna kondygnacja wieży posiada z każdej strony trójdzielne okna, zwieńczone okrągłymi arkadami i rozdzielone pilastrami. Poniżej okien, wieża podobnie jak korpus ratusza, posiada boniowane naroża. Centralną część każdego boku wieży zajmują cztery tarcze zegara wieżowego z kurantem. Pod tarczami zegara, tuż nad dachem ratusza, umieszczono z każdej strony półokrągłe okienko o średnicy podobnej do średnicy tarcz zegarowych.
Na płaskim szczycie wieży znajduje się taras, skąd zapewne rozpościera się rozległa panorama miasta. Wydaje się, że taras ten nie jest dostępny, bo umieszczone są tam anteny, kominy wentylacyjne, może urządzenia klimatyzacyjne itp. Szkoda, że turyści nie mogą obejrzeć z góry tego historycznego miasta.

Rynek w Błoniu początkowo pełnił funkcję targowiska miejskiego. W 1948 roku plac miejski zamieniono na skwer z alejkami, ławeczkami i trawnikami. Zasadzono tu drzewa i krzewy. Skwer ten przetrwał do modernizacji rynku, rozpoczętej w 2005 roku, kiedy to cały plac wyłożono kostką granitową, wydzielając niewielkie klomby. Na szczęście, przy tej modernizacji zachowano kilkanaście dużych drzew, najwięcej kasztanowców, wyrosłych na byłym skwerku.
17 września 1997 roku, w 200 rocznicę powstania pieśni patriotycznej, która później stała się hymnem Polski, na rynku przed ratuszem odsłonięto Pomnik Hymnu Narodowego. Jest to duży głaz z tablicą zawierającą pierwsze słowa Hymnu Polskiego. W 2000 roku, przed tym pomnikiem ustawiono urnę, wypełnioną ziemią z miejsc pamięci narodowej z lat 1914 - 1920 i 1939 - 1945, a głaz uzupełniono o nową tablicę.
Również w 2000 roku stanęła przed ratuszem tablica ku czci Jana Pawła II, a w 2007 roku obok niej zasadzono dąb im. Jana Pawła II.
Największe zmiany w wyglądzie rynku przyniosło uruchomienie w 2008 roku, podczas obchodów "X Dni Błonia", marmurowej fontanny multimedialnej, podarowanej miastu przez zaprzyjaźnioną gminę włoską Coreno Ausonio. Od wiosny do jesieni można tu oglądać widowisko woda - muzyka - światło.