Krzywa wieża w Toruniu

Toruń      0 Opinie

Opis

Krzywa wieża zbudowana została na przełomie XIII i XIV wieku, jako jedna z kilkudziesięciu baszt w pasie średniowiecznych murów obronnych miasta. Usytuowano ją w południowo-zachodnim narożniku murów miejskich, nad brzegiem Wisły.

Była to wówczas prosta, czterokondygnacyjna baszta łupinowa, o wysokości 15 metrów, wzniesiona na planie kwadratu, wysunięta poza lico murów obronnych. Przykrywał ją wtedy czterospadowy dach, podobnie jak wiele innych baszt toruńskich. Od strony miasta baszta posiadała ścianę zbudowaną tylko w połowie, co ułatwiało wciąganie na basztę amunicji. Przez otwory w bocznych ścianach baszty, na wysokości drugiej kondygnacji, przebiegał ganek strażniczy, który łączył basztę z murami. Wewnątrz budowli poszczególne kondygnacje łączyły schody.
Baszta zbudowana została na podbudowie czterościennych fundamentów.

Już w średniowieczu baszta zaczęła się pochylać, co było spowodowane osuwaniem się piasku pod wpływem ciężaru budowli. Baszta została bowiem ustawiona na piaszczysto-gliniastym podłożu. Budowla pochylała się do momentu, kiedy fundamenty oparły się na bardziej trwałym gruncie.

W średniowieczu nie brakowało osób, które w pochylaniu się baszty dopatrywały się kary boskiej za heretyckie odkrycie toruńskiego astronoma. Wiadomość o przekrzywieniu wieży dotarła również do Watykanu i podobno była poważnym argumentem, przemawiającym za wpisaniem wiekopomnego dzieła Mikołaja Kopernika na listę ksiąg zakazanych.

Pomimo swego pochylenia, wieża do XVIII wieku pełniła jeszcze funkcje obronne.
Wraz z rozwojem artylerii, średniowieczne mury straciły swe obronne znaczenie. W XVIII wieku w baszcie dobudowano brakującą część ściany od strony miasta, wyrównano stropy i przeznaczono budynek na więzienie dla kobiet.
W XIX wieku przebudowano basztę na kuźnię i mieszkanie dla rusznikarza, a w drugiej połowie XIX wieku budynek w całości przeznaczono na cele mieszkalne. Wtedy też wymieniono czterospadowy dach gotycki na dach pulpitowy.
Po II wojnie światowej w średniowiecznej baszcie mieściło się kilka stowarzyszeń kulturalnych, w latach 70. i 80. Miał tu swą siedzibę Oddział Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego oraz Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Mieściła się tu również kawiarenka i kiosk z pamiątkami.
Dziś ma tu swoje miejsce Toruńska Agenda Kulturalna oraz kawiarnia z niepowtarzalnym klimatem.

Obecnie odchylenie wierzchołka wieży od pionu wynosi ponad 146 cm, nie dziwi więc, że otrzymała nazwę Krzywa Wieża.
Baszta nadal jest połączona ze średniowiecznymi murami miejskimi. Krzywa wieża jest gotyckim budynkiem murowanym z cegły i oszkarpowanym w południowych narożach. Jej trzy zewnętrzne ściany, wystające poza lico murów, są pozbawione okien. W ścianach tych znajdują się, obecnie przeszklone, otwory strzelnicze. Elewacje tych ścian zdobią trzy dekoracyjne fryzy gotyckie w postaci ceglanych ornamentów. XVIII-wieczna ściana północna zbudowana została na wzór muru pruskiego i wyposażona w duże okna. Wejście do budynku znajduje się od strony północnej, a od wschodu, w miejscu gdzie niegdyś przebiegał ganek strażniczy – dostawione zostały drewniane schody prowadzące na piętro. Od zachodu do murów miejskich dobudowana jest namiastka drewnianego ganku strażniczego, która dziś służy jako ogródek miejscowej kawiarni.

Krzywa wieża jest wyjątkowym zabytkiem gotyckiego Torunia.
Według legendy została zbudowana przez jednego z toruńskich Krzyżaków w ramach pokuty. Młodzieniec ten, wbrew regule zakonnej, zakochał się w pięknej córce bogatego kupca i spotykał się z nią ukradkiem. Kiedy komtur dowiedział się o tym, nakazał mu w ramach pokuty za złamanie ślubów czystości, wznieść pochyłą wieżę, która po wsze czasy będzie symbolizowała jego odstąpienie od surowej zakonnej reguły.
Podobno osoby, które mają na sumieniu cięższe grzechy niż krzyżacki młodzieniec, nie są w stanie utrzymać równowagi, dostawiając pięty do północnej ściany wieży i wyciągając przed siebie ręce. Nie przewrócą się natomiast osoby, które są wierne, uczciwe i prawe.
Będąc w Toruniu warto to sprawdzić.

Zdjęcia

Krzywa wieża w Toruniu
Krzywa wieża w Toruniu
Krzywa wieża w Toruniu
krzywa wieża w Toruniu