Łęknica - Mużakowski Park Krajobrazowy

Opis

Park Mużakowski założył książę Hermann von Pückler-Muskau w 1815 roku. Zainspirowany ogrodami angielskimi, swą rodową posiadłość przekształcił w rozległy park. Park powstawał przez 30 lat i nigdy nie został zrealizowany pierwotny kształt parku, który miał stanowić idealne połączenie przyrody z dziełem człowieka i miał obejmować miasto Muskau (niemiecka nazwa łużyckiego Mużakowa), okoliczne wsie, łąki, rzeki, stawy, tereny rolnicze, a nawet tereny przemysłowe.

Inwestycje parkowe księcia von Pücklera pochłonęły jego zasoby. Nastąpił wówczas zanik pierwotnych założeń, tworzących fundament idei Pücklera, a mianowicie rozpad na miasto, las, gospodarstwa rolne oraz parcele prywatne. W 1834 roku Pückler opublikował swe dzieło pt. Szkice o ogrodnictwie w krajobrazie.
W 1846 roku książę von Pückler został zmuszony do sprzedania posiadłości, którą nabył książę Fryderyk Niderlandzki. Wówczas zespół parkowy obejmował Park Główny, Park Górski i Park Zdrojowy. Inspektorem Ogrodów Mużakowskich został uczeń von Pücklera, Eduard Petzold, który znacznie rozbudował tereny parkowe, zgodnie z ideą księcia von Pücklera.
Przed II wojną światową Park Mużakowski był w rękach hrabiów von Arnim. Dzięki ich staraniom centralna część parku, wzdłuż Nysy Łużyckiej, została objęta ochroną, tworząc rezerwat przyrody Park Muskau.

Podczas działań wojennych w 1945 roku, została zniszczona większość zabudowy parkowej, a po wojnie park przedzieliła granica na Nysie Łużyckiej. Lewobrzeżna część parku o powierzchni ok. 200 ha pozostała po stronie niemieckiej, natomiast prawobrzeżna, większa część parku, ok. 800 ha, przypadła Polsce.
Dopiero w 1989 roku była możliwość podjęcia wspólnych polsko-niemieckich działań w celu rekonstrukcji i ochrony Parku Mużakowskiego.

Park leży w dolinie Nysy Łużyckiej, na skraju wzgórz Łuku Mużakowskiego. Łuk Mużakowski jest wałem wzniesień moreny czołowej, w kształcie podkowy otwartej ku północy. Być może jest to największa morena czołowa na świecie, a jedyna widziana z kosmosu. Nysa Łużycka przebijając się przez wał wzniesień, dzieli go na dwa, podobnej wielkości skrzydła.
Park, dzięki swemu położeniu na stoku moreny czołowej, ma bardzo zróżnicowany teren. Występują tu wzniesienia, głębokie wąwozy, obszerne doliny oraz liczne zagłębienia wypełnione wodą, które w dużej mierze są pozostałościami po małych kopalniach węgla brunatnego, których w XIX wieku na tym terenie było ok. 60.
Z uwagi na ogromny teren parku, większość odwiedzających porusza się na rowerach. Jest tu kilkanaście kilometrów ścieżek rowerowych oraz mnóstwo dróżek dostępnych jedynie na piechotę.
W parku spotkamy stawy, strumyki w głębokich wąwozach, nad którymi przerzucone są urocze kładki i mostki. Tereny parku zostały uformowane w dalekie perspektywy z kępami drzew i krzewów. Kanały na łąkach, powstałe po melioracji spinają malownicze mosteczki. W Parku Mużakowskim można zwiedzić zabytkową XIX wieczną kopalnię węgla brunatnego Babina oraz hutę szkła. Ozdobą parku są pomnikowe dęby i buki.

Na stronę niemiecką można przejść przez piesze przejście graniczne w parku. Niemiecka część parku ma zupełnie inny charakter. Są tu strzyżone trawniki, zadbane klomby z kwiatami oraz równo posadzone krzewy. W tej części parku znajduje się stary pałac - rezydencja rodu Pückler-Muskau, który nie jest udostępniony do zwiedzania. Zwiedzić można natomiast oranżerię z roślinami tropikalnymi oraz stajnie, gdzie zlokalizowano małe muzeum. Obok muzeum znajduje się jedyna w całym parku, nieduża restauracja, gdzie można coś zjeść lub wypić kawę. Ogród wokół pałacu przecina sztucznie przekopana odnoga rzeki, zwana Nysą Hermanna.

Park Mużakowski w całości udostępniono do zwiedzania. Wstęp do parku jest wolny od opłat, natomiast do muzeum i oranżerii trzeba kupić bilet.