Jezioro Pilchowickie

Opis

Zaporowe jezioro Pilchowickie powstało w 1912 roku przez spiętrzenie wód Bobru zaporą wodną o wysokości 62 m.
Przegrodzony kamienną ścianą Bóbr rozlał się w dolinie na powierzchni ok. 240 ha, tworząc rozległy akwen o bardzo krętym kształcie. Długość zbiornika wynosi ok. 7 km, przy średniej szerokości 300 – 400 m (maks. ok. 2 km). Przy zaporze jezioro osiąga głębokość 40 – 47 m. Różnica ta spowodowana jest pracą hydroelektrowni, pracującej u podnóża tamy. Pojemność sztucznego zbiornika wodnego wynosi ok. 50.000.000 metrów sześciennych.
Linia brzegowa jeziora jest bardzo urozmaicona, posiada liczne półwyspy i zatoki. Największa zatoka Strzyżowiecka usytuowana jest w południowo-wschodniej części akwenu. Zatoka ta ma najłagodniejsze brzegi, dlatego też właśnie tam znajduje się slip do spuszczania łodzi na wodę.
Pozostałe brzegi są z reguły wysokie i strome, kamieniste lub skaliste, porośnięte lasem. Bezpośrednio nad jeziorem nie ma osad ludzkich, co nadaje tajemniczości i dzikości terenom wokół zalewu.

Jezioro Pilchowickie, które powstało w celach retencyjnych, a jego celem miało być zasilanie hydroelektrowni, prędko stało się okoliczną atrakcją turystyczną. Duży zbiornik wodny, malowniczo położony wśród gór, od momentu powstania przyciągał mieszkańców Jeleniej Góry, a także turystów, chętnie odwiedzających Kotlinę Jeleniogórską. Turyści przybywali tu, aby zobaczyć monumentalną zaporę wodną, ale również podziwiać widoki, spacerując brzegiem jeziora.

Łatwo było tu dojechać, bo nad samym jeziorem usytuowana jest stacja kolejowa Pilchowice-Zapora. Jest to stacja kolei górskiej, relacji Jelenia Góra – Lwówek Śląski, która powstała na potrzeby budowy zapory. Wówczas zbudowano kilka stacji, trzy tunele wykute w skałach, a także najwyższy most kolejowy na obecnych ziemiach polskich. Jest to stalowy most nitowany, zbudowany nad doliną, która miała być zalana wodami Bobru. Dolina ta dziś tworzy zatokę jeziora Pilchowickiego, a most o długości 131 m i wysokości ok. 40 m od dna doliny, spina jej brzegi.
Linia kolejowa jest używana do dziś, lecz już nią nie jeżdżą wagony ciągnięte przez zabytkowe lokomotywy. Obecnie widokową Koleją Doliny Bobru kursują nowoczesne szynobusy.

Jezioro Pilchowickie zawsze było ulubionym akwenem wędkarzy, z powodu bogactwa ichtiofauny. Można tu złowić okonie, szczupaki, sumy, sandacze, klenie, liny, płocie, karasie, karpie, leszcze, a także węgorze, czy pstrągi potokowe.

Nad jeziorem Pilchowickim nie ma plaż kąpielowych, natomiast są przestanie wodne ze sprzętem pływającym. Jedna z nich usytuowana jest poniżej stacji kolejowej nad zalewem. Po jeziorze można pływać łodziami, żaglówkami, kajakami, czy rowerami wodnymi. Od kilku lat pływa tu również niewielki statek pasażerski „Franuś”, który w rejs widokowy po jeziorze może zabrać 12 osób.
Brzegi jeziora przystosowane są do turystyki. Wytyczone są tu szlaki turystyczne piesze i rowerowe oraz ścieżki spacerowe. Zorganizowany jest biwak z wyznaczonym miejscem na ognisko , czy grilla. Przy zaporze działa karczma, a w sezonie letnim również bar.

W 1989 roku, w uznaniu wyjątkowych walorów doliny Bobru, powstał Park Krajobrazowy Doliny Bobru, który ma na celu ochronę wartości historycznych, kulturowych, widokowych i przyrodniczych terenów nad Bobrem. Centralną częścią Parku Krajobrazowego jest gmina Wleń i okolice jeziora Pilchowickiego.