Limanowa - sanktuarium Maryjne

Opis

Słynąca łaskami figura Matki Boskiej Bolesnej powstała prawdopodobnie w XIV wieku na Węgrzech, skąd została przywieziona do Polski. Ok. 1545 roku umieszczono ją na drzewie w Mordarce, niedaleko Limanowej, gdzie rozpoczął się kult figury Matki Boskiej Bolesnej. Figurę tę w 1668 roku przeniesiono do kaplicy w Mordarce, a w 1753 roku została uroczyście przeniesiona do kościoła parafialnego w Limanowej.
Pierwsze wzmianki o parafii limanowskiej pochodzą z 1513 roku. Początkowo był tu kościół drewniany p.w. św. Walentego i św. Mikołaja.
W 1769 roku w Limanowej wybuchł ogromny pożar, który strawił kościół i część zabudowań miejskich. Słynąca łaskami Pieta ocalała z pożogi.
W 1777 roku rozpoczęto budowę nowego kościoła, który był konsekrowany w 1825 roku p.w. Matki Boskiej Bolesnej. Umieszczono tu ocalałą z pożaru figurę Matki Boskiej.

Pod koniec XIX wieku kościół limanowski zrobił się zbyt ciasny dla rosnącej parafii, dlatego postanowiono wybudować nową świątynię, jako pomnik 100-lecia Konstytucji 3 Maja.
W 1908 roku Towarzystwo Sztuki Stosowanej w Krakowie rozpisało konkurs na projekt nowego kościoła parafialnego w Limanowej. Wybrano projekt Zdzisława Męczyńskiego, który przy projektowaniu świątyni wykorzystał motywy drewnianego budownictwa sakralnego okolic Beskidu Wyspowego.
Realizację tego projektu rozpoczęto w 1910 roku, a budowę kościoła zakończono w 1918 roku. Wtedy też nowy kościół został poświęcony.

Kościół Matki Boskiej Bolesnej jest murowaną, trójnawową bazyliką. Zewnętrzną elewację świątyni wyłożono kamieniem. Wysoka wieża przy frontonie zwieńczona jest neobarokowym hełmem. U szczytu fasady znajduje się rzeżba Ukrzyżowania, a poniżej polski orzeł i daty 1791 - 1891.
W ołtarzu głównym umieszczono XIV wieczną rzeżbę Matki Boskiej Bolesnej, wykonaną z jednolitego pnia lipowego. Figura wraz z koroną ma wysokość ok. 1 metra.
W limanowskiej świątyni znajduje się późnogotycka, drewniana chrzcielnica, przeniesiona tu z poprzednich, drewnianych kościołów.
Bazylika limanowska ma przepiękne witraże projektowane przez Konrada Krzyżanowskiego. Witraże okrągłe projektował Józef Mehoffer. Są tu również witraże projektowane przez lokalnych artystów: Gawrona, Czerenko i Durka. Witraże limanowskie, obok witraży Wyspiańskiego i Mehoffera w krakowskich kościołach, mają najwyższą wartość artystyczną w Polsce.

Odkąd wzniesiono obecny kościół parafialny, stale rosło jego znaczenie. Słynąca łaskami figura Matki Boskiej Bolesnej przyciągała liczne pielgrzymki, co przyczyniło się do rozwoju sanktuarium Maryjnego.
Ołtarz polowy, wieczernik, święte schody oraz krużganki, to współczesne budowle, wzniesione do obsługi licznie przybywających pielgrzymów. Obok ołtarza polowego, w krużgankach, w specjalnych niszach za szybą, umieszczone są figury Matki Boskiej, przywożone z sanktuariów Maryjnych z całego świata. Ta unikalna na świecie kolekcja składa się obecnie z ok. 90 figur, których stale przybywa.

W Domu Pielgrzyma zorganizowano Muzeum Parafialne, w którym można obejrzeć eksponaty związane z kultem Maryjnym w Limanowej oraz zapoznać się z historią parafii.